Update bij Modernisering Musketon

Participatie Frustraties

Beste gebruikers van de Musketon & bewoners van Lunetten, beste meedenkers,

Graag hadden we jullie tijdens deze toch al bijzondere periode een positief bericht gestuurd, maar helaas heeft het participatieproces rond de modernisering van de Musketon een teleurstellende wending genomen waarover we jullie tijdig op de hoogte willen brengen.

Begin juni leken de overleggen rond de modernisering van de Musketon weer voortvarend van start te gaan na de plotseling stilstand i.v.m. de coronauitbraak. Een korte tijd later hebben twee van de vier huurderspartijen echter hun steun voor het gezamenlijk financieren van de theaterzaal ingetrokken en is er zonder vertegenwoordiging namens bewoners, in de stuurgroep van het project, besloten om twee varianten te gaan uitzoeken die beiden voor gebruikers/ bewoners forse nadelen hebben. Ten gevolge hiervan vrezen wij af te stevenen op een Musketon waarin voor de bewoners en gebruikers in letterlijke en figuurlijke zin nog nauwelijks plek is.

Hieronder bespreken we de vier belangrijkste ontwikkelingen:

- Partijen trekken steun in voor theaterzaal
- Stuurgroep legt twee denkrichtingen vast
- Bewonersparticipatie met de mond beleden maar niet in daden omgezet
- Naar een gezamenlijke sociale visie

Huurderspartijen trekken hun steun in voor theaterzaal

Sinds de start van ons bewonersplatform hebben we aangegeven dat het schetsontwerp, zoals het op 23 januari 2019 aan de wijk gepresenteerd werd, niet het toegezegde behoud van de huidige activiteiten zou kunnen waarborgen. Daarom hebben wij aangedrongen op een variant op het ontwerp waaruit een gedeelde accommodatie zou ontstaan met ruimte voor beschermde en ongeplande ontmoeting als keuze en behoud van de theaterzaal voor de wijk, inclusief de daarbij horende kwaliteitseisen, programmeringsruimte, en beheerafspraken. Wij staan voor een modernisering van de Musketon met behoud van die elementen die sociaal en cultuur-historisch waardevol zijn voor de wijk en ook blijvend maatschappelijke waarde zullen creëren voor nu en in de toekomst.

Nu blijkt dat minstens twee huurderspartijen zijn teruggekomen op hun intentieverklaring om gezamenlijk de theaterzaal te dragen voor de wijk en heeft de stuurgroep (en niet het ontwerpteam waarin naast de vier huurders ook de gebruikers/ bewoners zitting hebben) besloten dat er twee andere varianten dan tot dan toe, moeten worden onderzocht omdat ontmoeting en activiteiten in de theaterzaal niet samengaan. Die conclusie hadden wij in november ook al getrokken, waarna we ons hebben ingezet om in samenwerking een oplossing te zoeken waarbij ontmoeting mogelijk zou zijn mét behoud van de theaterzaal. Een maatwerk oplossing gevonden in gezamenlijkheid, was ons streven. Op 4 maart presenteerden we ter inspiratie aan alle gesprekspartners de verzamelde beelden van gedroomde gemeenschappelijke ruimtes en de door ons gekoesterde theaterzaal en leek het erop dat gebruikers en huurders elkaar konden enthousiasmeren richting een accommodatie waarin we elkaar konden versterken. Waarin het delen van ruimtes geen schaarste zou opleveren maar we elkaar konden verrijken. En toen kwam Corona en sprak het ontwerpteam elkaar pas weer op 23 juni, twee dagen voor de stuurgroep werd bijgepraat en besluiten nam...

Twee Denkrichtingen

De stuurgroep (waarbinnen bewoners dus niet direct vertegenwoordigd zijn) heeft nu, nadat het proces 4 maanden lang stil heeft gestaan, besloten dat de Musketon nog steeds een Multifunctionele Accommodatie moet worden met een gedeelde ingang, gedeelde centrale hal en een gedeelde ontmoetingsruimte, maar dat er ofwel een financiële oplossing moet komen voor handhaving van de theaterzaal ofwel dat er een grote activiteitenzaal moet komen met een ontmoetingsruimte apart. De stuurgroep (waar de bewoners dus niet direct in vertegenwoordigd zijn) heeft voor de periode juli-okt 2020 de volgende twee denkrichtingen besproken en vastgelegd in een Plan van Aanpak:

Denkrichting 1: Zoeken naar invulling/ programmering van de 2/3 theaterzaal 

“De Theaterzaal wordt in huidige berekening voor 1/3 gedekt vanuit Welzijn. Originele plan was dat de andere 2/3 gedekt zou worden door activiteiten van de andere huurders en nieuwe activiteiten vanuit de buurt. Praktijk blijkt dat deze gedachte niet haalbaar is. Activiteiten in de ontmoeting- / theater zaal vanuit de andere huurders zijn minimaal en vanuit de gebruikers is juist de behoefte / de wens om de theaterzaal functie te versterken. Vraag vanuit de stuurgroep aan de gemeente is om na te denken over de invulling voor de andere 2/3. Denkrichting hierbij is een concept waar een sociaal ondernemer onderdeel van is. Daarbij is het wel voorwaardelijk dat de huurders het concept blijven onderstrepen en dus gebruik blijven maken van de theater- ontmoetingszaal.”

Denkrichting 2: Theaterzaal wordt activiteitenruimte– Ontmoeting apart.

“Laat idee van de theaterzaal als ontmoetingszaal los en creëer in het midden van het pand een ontmoetingsruimte, die altijd toegankelijk is. Breng (een deel van) het programma uit de Bewegingszaal naar de Theaterzaal. Bewegingszaal komt vrij, het aantal m2 kan worden toegevoegd aan de Bibliotheek of aan een van de andere huurders. Omdat de theaterzaal dan niet langer rendabel is wordt de Theaterzaal verkleind."

Met deze twee denkrichtingen als richtinggevend voor het vervolg van het proces, is het risico levensgroot aanwezig dat niet alle activiteiten die plaatsvinden in dezelfde frequentie met dezelfde of verbeterde kwaliteit voor eenzelfde aantal deelnemers kunnen blijven plaatsvinden. Op zich al reden genoeg voor overleg van bewoners! Nog versterkt door de tweede, minstens zo belangrijke reden:

Bewonersparticipatie met de mond beleden maar niet in daden omgezet!

In plaats van het intensieve participatieproces waarover wordt gerept in het ‘Meerjaren Perspectief Urechts Vastgoed 2020' blijken de toezeggingen van wethouders Victor Everhardt uit april 2019 en wethouder Maarten van Ooijen van 9 juli 2019 steeds creatiever en in het nadeel van bewoners geherinterpreteerd te worden.

In plaats van luisteren naar de zorgen van bewoners, is men nu de definiëring van "alle activiteiten blijven behouden" aan het bijschaven. Het begon met de frequentie van de activiteiten, vervolgens werd er gemorreld aan de kwaliteitseisen en nu blijkt het aantal deelnemers aan een activiteit aan denivellering onderhevig.

Zo is het blijkbaar acceptabel dat huurders intentieverklaringen, waarin ze hebben toegezegd de grote zaal mede te financieren, terugtrekken. Omdat blijkt dat ontmoeting en activiteiten combineren in de theaterzaal moeilijk te realiseren zal zijn. Précies het bezwaar dat de gebruikers al maanden aanvoeren en waarom we aandrongen op een alternatief plan.

In december werd ons nog op het hart gedrukt dat alle partijen, inclusief huurders, het met elkaar eens waren dat men niet wilde starten met de werkgroep "zonder dat de gebruikers van welzijn/gemeenschappelijke ruimtes ook aan tafel zitten". Een half jaar later wordt ons, nadat we bezwaar hebben gemaakt over de gang van zaken binnen de stuurgroep, medegedeeld dat "de huurders niet om de bewonersparticipatie hebben gevraagd, het is ze ook maar in de maag gesplitst. Het kost ze te veel tijd en het gaat steeds over de bewoners." Stel je toch voor dat het bij de verbouwing van een buurtcentrum zowaar ook om de eindgebruikers gaat. Nádat we drie jaar na het start van de gesprekken eindelijk de kans krijgen om überhaupt mee te denken.

We begrijpen dat de Coronacrisis een enorme impact heeft op iedereen & dat ook de huurders daardoor extra onder druk staan, maar het lijkt erop dat dit wordt gebruikt als excuus om een proces waar ook wij tijd en moeite in hebben geïnvesteerd te torpederen. Van ons wordt verwacht dat we vertrouwen hebben in een proces waarin we, tot aan de Corona crisis, een mooie samenwerking aan het opbouwen waren met gedeelde ruimtes & kleine afsluitbare kernen. Na het weer oppakken van het proces blijkt een van de gesprekspartners ondertussen met pensioen te zijn gegaan & lijkt de overdracht zo summier te zijn geweest dat er van gemeenschappelijkheid geen sprake meer blijkt te zijn. Zo blijkt diezelfde partij desnoods een geheel eigen ingang te willen en wordt ons laatdunkend medegedeeld "niet bereid te zijn van voor af aan te beginnen met bewoners."

We hebben ons gecommitteerd aan een zorgvuldig proces dat eer doet aan de tijd en moeite van alle gesprekspartners maar dreigt te eindigen als terzijde geschoven pionnen in een spelletje symboolpolitiek. En daar gaan we niet in mee. De inzet en specialistische lokale kennis van de betrokken bewoner behoort gewaardeerd te worden i.p.v. deze als tijdverspilling terzijde te schuiven.  Als men daadwerkelijk een accommodatie wil creëren met draagvlak van de wijk dient men ook daadwerkelijk met het bewonersplatform in gesprek te gaan. Men dient de tijd, die ook voor ons schaars is, en moeite die wij hier onbezoldigd en met hart voor elkaar en de wijk in investeren te waarderen en werkelijk de samenwerking aan te gaan. Neem de ervaringsdeskundigheid van bewoners en gebruikers serieus en waardeer de betrokken burger! Zoals het nu gaat, is niet een manier die vertrouwen creëert in de lokale democratie. Dit is niét hoe je betrokkenheid vergroot. Dit is niet hoe je een participatieproces op een respectvolle manier inzet.

In de eerste mail van de projectleider sinds de Corona-uitbraak werden de bewoners en gebruikers überhaupt nauwelijks genoemd. Toen wij bezwaar maakten hiertegen en tegen het plotselinge wegvallen van de transparante samenwerking werd gezegd dat de mail "onhandig geformuleerd" was en werd er wederom een beroep gedaan op ons vertrouwen. Kunnen we echter nog wel vertrouwen hebben in dit proces waarin toezeggingen maximaal worden geherinterpreteerd in het nadeel van de bewoners en gebruikers? Waarbij de bewoners zich constructief inzetten en goed beslagen ten ijs komen maar al die tijd moesten wachten op de FPvE van de andere huurders en alsnog te horen moesten krijgen dat bewonersparticipatie te veel tijd kost? Waarbij wij ons inzetten voor samenwerking maar sommige huurders herhaaldelijk niet eens op komen dagen?

Gezamenlijke sociale visie

Wij zetten vanuit gemeenschapszin onze collectieve intelligentie en gezamenlijk sociaal kapitaal in om een toekomstige accommodatie te creëren die gedragen wordt door de wijk. Maar dan moet de samenwerking wel aangegaan worden. Als de coronacrisis iets heeft aangetoond, is dat wel het belang van een publieke ruimte waar we elkaar veilig kunnen ontmoeten. De sociale verbinding, de kracht van het gezamenlijke: dát is de publieke waarde waar deze samenwerking tussen gezondheidscentrum, bibliotheek, buurtteam, welzijn, en bewoners om zou moeten draaien. Niet om het eenzijdig ingraven in de eigen domeinen ten koste van de wijkbewoners die men zegt te zullen bedienen. Onze participatie is niet vrijblijvend en we verwachten daadwerkelijk zeggenschap te hebben over onze eigen leefomgeving.

Gezien de sociaal-economische gevolgen die de Corona-crisis waarschijnlijk gaat hebben & het recente verlies van twee belangrijke ontmoetingsplekken in de wijk ( Lunet Werkcafé en Kookunstkoffie) is het des te belangrijker dat er weer een laagdrempelige sociale horeca ontstaat in de wijk. Het is in het belang van iedereen, ook het buurtteam, bibliotheek en het gezondheidscentrum dat we met z’n allen een toegankelijke plek hebben waar de hele wijk zich welkom weet. Die sociale stenen heb je nodig om elkaar te kunnen ontmoeten en ondersteunen.

Kunnen we gezamenlijk op zoek gaan naar een door de wijk gedragen & constructie, een wijkcoöperatie of andere beheerconstructie waarmee we die elementen kunnen behouden die wij met elkaar essentieel achten voor de wijk? Zodat we niet overgeleverd zijn aan de nukken van andere huurders? Met bijvoorbeeld een toegankelijke ruilwinkel, kinderopvang, culturele instelling, sociale horeca in de buurtpluktuin, buurtbibliotheek met een volwaardige collectie, ruimte voor beschermde ontmoeting & ook de ruimte om voor en door de wijk activiteiten te organiseren?

Alle reden dus om als gebruikers en bewoners na te denken over de vraag wat ons nu te doen staat, hoe we ervoor kunnen zorgen dat we zowel op inhoud als op proces en participatie een gelijkwaardige partner kunnen zijn voor de huurders en de gemeente.

Denk je weer met ons mee?

Samen voor een Musketon voor iedereen.

Namens Samen Musketon,

 

Lous Brouwers, Inge Puyman, & Maaike de Vos