Kunstwerk Zeelandschap in Beatrixpark?

Gisterenavond was er een bijeenkomst in het Beatrixpark over het voorstel van het plaatsen van het kunstwerk Zeelandschap: een groep grote vormen met kleurrijk mozaik. Lees hier meer op de gemeentepagina >>  Iedereen kan reactie geven via: kunstinopenbareruimte@utrecht.nl.
Doe dat ook zeker als je je betrokken voelt! Het kan alleen deze maand.

Ter informatie mijn profesionele reactie als landschapsontwerper en betrokken als bewoner aan de rand van het park. 

Best kunstcommissie,
dank voor de slim georganiseerde bijeenkomst park 3 juli jl. Bij deze wil ik jullie laten weten dat ik me zorgen maak over de plaatsing van het omvangrijke kunstwerk, het ensemble Zeelandschap, op de voorgestelde locatie in het Beatrixpark, vanwege de waardevolle landschapsbeleving en de ligging ten opzichte van de Waterlinie. Ik zal mijn argumenten hieronder verder toelichten.

Natuurlijk landschap
Toen ik in 99 hier kwam wonen was ik geraakt door de geraffineerde en bescheiden inrichting van het Beatrixpark. Wat bijzonder om in de stad aan zo'n oorspronkelijk en herkenbaar stukje cultuurhistorisch landschap te mogen wonen. De monumentale bomen en struweelhagen ervoer ik als indrukwekkende kunstwerken zo dicht bij mijn appartement. Onlangs hoorde ik dat het ontwerp gemaakt is door Hans Pemmelaar, voormalig gemeentelijk landschapsarchitect, onder wie ik als junior landschapsontwerper mijn carrière mocht beginnen in 89. Ik zou overwegen hem te benaderen voor advies over jullie vraagstuk. 
 
Nieuwe Hollandse Waterlinie
We hebben de prachtige ligging van Utrecht Oost in het ommeland te danken aan de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In de groenwereld wordt de Waterlinie tegenwoordig gezien als een verdedigingslinie tegen verstedelijking. Een icoon die we groen willen houden voor mens en natuur, ondanks de enorme druk van alle ruimtelijke opgaven. De erkenning van de UNESCO status helpt ons daarbij.
 
Toen ik 5 jaar geleden (voor Landschap Erfgoed Utrecht) een onderzoek deed naar het beheer van het landschap rondom de forten, begreep ik de waarde van de extensieve inrichting van het Beatrixpark nog beter. De rechte entreekant van deze forten (de Lunetten) ligt aan de kant van de stad. De puntige kanten van de Lunetten zijn gericht op de ommelanden, zodat men de vijand goed zag aankomen. Het extensief ingerichte park zorgt dat het contrast tussen stad en land goed behouden is gebleven als markering van de forten. (Ik zag overigens vorige week in de presentatie van Lunetten Park dat ook hier rondom de forten Lunet 1 en 2 ook een extensieve zone gepland is, al is die helaas wat smaller.) 
 
Vandaar dat ik voorstander ben om het park zo extensief en natuurlijk ingericht mogelijk te houden en eventuele stedelijke ingrepen te koppelen aan de stadszijde van de forten of wat verder de wijk in; bijvoorbeeld bij ons saaie stationsplein. Graag verwijs ik naar het Kwaliteitsteam Waterlinie, provinciale Erfgoed Experteam en de Historische Kring Lunetten met veel, ook lokale, waardevolle kennis van de waterlinie (historicus Maarten Brinkman), zodat jullie verder van gedachten kunnen wisselen. Bekijk hun Canon van Lunetten >>
 
Maat en schaal
Als je iets groots neerzet, lijkt de rest dan kleiner. Mijn zorg is dat het deel van het park waar je ‘je echt in de natuur kan wanen’ veel kleiner beleeft zal worden, als een dergelijk groot en stenig ensemble geplaatst gaat worden. Na mijn studie landschapsarchitectuur deed ik een vervolg beeldende kunst in de omgeving op de HKU. Daar zag ik dat maat en schaal echt een onderschat onderwerp is.
 
Natuur
Ik ben echt trots op onze goed geïnformeerde groengroep die destijds onder leiding van ecoloog Herman van de Bijtel een prachtig beheerplan voor natuur in in onze wijk heeft gemaakt en nog steeds vol verve uitvoert. Ik beveel hun natuur adviezen van harte aan (cc: gol@natuurindestad.com). Ik ken geen andere woonwijk in Nederland met zoveel goed beheerde natuur met zeldzame soorten.
 
Zeelandschap
Al met al hoop ik dat jullie je verder willen verdiepen in de kwaliteiten van ons park, voordat jullie tot een echte beslissing komen. Ik begrijp heel goed dat jullie een Zeelandschap een nieuw leven gunnen. Ik erken ook de complexiteit van jullie opgave om een passende plek te vinden, die recht doet aan dit specifiek voor het Smakkelaarsveld ontworpen ensemble. Het is jammer dat we de kunstenaar zelf niet om advies kunnen vragen. Misschien zijn er nog kunstcollega's van hem te benaderen voor advies. Mochten jullie verder willen sparren, sta ik daarvoor open.
 
Hartelijke groet
Eline van de Veen
Bewoner aan Beatrixpark & landschapsadviseur